Đông y trị đau đầu khi hành kinh

Rất nhiều chị em mỗi khi đến kỳ hành kinh hoặc trước hoặc sau kỳ kinh đều thấy đau đầu, đó gọi là chứng bệnh đau đầu khi hành kinh. Cơ lý phát bệnh của nó là khí huyết không đủ, tinh khí hư suy thiếu hụt, hoặc khí trệ đàm che, thanh khí mất dinh dưỡng. Chứng bệnh đau đầu khi hành kinh thường thấy trên lâm sàng có 4 nguyên nhân: do huyết hư mất dinh dưỡng, do can dương lên quá cao, do đàm thấp tích tụ, do huyết ứ gây trở ngại tới lạc mạch.

Đau đầu khi hành kinh do huyết hư mất dinh dưỡng

Bạch truật.

Biểu hiện lâm sàng: Mỗi lúc hành kinh hoặc sau mỗi lần hành kinh thấy đau đầu chóng mặt, màu kinh huyết đỏ nhạt, lượng kinh huyết càng nhiều thì đầu càng đau. Chất lưỡi trắng nhạt, mạch tế nhược.

Phép trị: Bổ ích khí huyết, dưỡng âm trấn thống.

Bài thuốc: Xuyên khung 6g, đương quy 6g, cam thảo 6g, thiên ma 6g, thục địa 12g, bạch thược 12g, đảng sâm 12g, hoàng kỳ 12g, bạch truật 12g, phục linh 12g, cẩu khởi 9g, câu đằng 9g, diên hồ 9g, khương táo, sắc uống ngày một thang.

Đau đầu khi hành kinh do can dương lên quá cao

Biểu hiện lâm sàng: Do thận âm bất túc, can dương lên cao, mỗi lúc hành kinh thì đầu đau dữ dội như muốn vỡ tung ra, như dùi đâm, khó có thể chịu đựng nổi, có trường hợp đau quá phải lấy khăn quấn chặt đầu và trán mới cảm thấy dễ chịu đôi chút, đi đôi với đau thường có hiện tượng huyết áp lên cao, tâm phiền dễ bực tức khó chịu, phần lớn triệu chứng đó phát ra có tính quy luật hàng tháng mỗi lúc hành kinh, chất lưỡi đỏ, mạch huyền tế sác.

Phép trị: Tư âm ích huyết, nhuận can tức phong.

Bài thuốc: Thiên ma 9g, câu đằng 9g, bạch thược 9g, khởi tử 9g, xuyên khung 6g, bạch tật lê 12g, hợp hoan bì (vỏ cây dạ hợp) 12g, thủ ô 12g, xuyên ngưu tất 12g, đỗ trọng 12g, tang ký sinh 12g, sinh thạch quyết 30g, cúc hoa 12g, sắc uống ngày một thang.

Đau đầu khi hành kinh do đàm thấp tích tụ

Biểu hiện lâm sàng: Mỗi khi hành kinh, đàm thấp lên quấy nhiễu, có hiện tượng váng đầu chóng mặt, cảm thấy đầu nặng chình chịch, ngực tức khó thở, ăn uống giảm sút, miệng nhạt và thấy dính nhem nhép, rêu lưỡi trắng, mạch chậm rãi uể oải.

Phép trị: Kiện tỳ táo thấp, hóa đàm giáng nghịch.

Bài thuốc: Pháp hạ 9g, bạch truật 9g, thiên ma 9g, phục linh 9g, mạn kinh tử 9g, trần bì 3g, cam thảo nướng 6g, gừng 3 lát, táo tàu 3 quả, sắc lấy nước uống ngày một thang.

Mạn kinh tử.

Đau đầu lúc hành kinh do ứ huyết trở lạc

Biểu hiện lâm sàng: Trước lúc hành kinh và trong những ngày hành kinh bị đau đầu, đau như dùi châm, đau không tại vị trí nhất định, hành kinh không thông thoát, lượng kinh huyết ít, màu tím thâm, hoặc có kèm theo cục ứ, bụng dưới đau, lưỡi tím thâm hoặc bên lưỡi có nốt ứ, mạch huyền sáp hoặc tế sáp.

Phép trị: Khai khiếu thông lạc, hoạt huyết hóa ứ.

Bài thuốc: Xích thược 4,5g, xuyên khung 4,5g, đào nhân 9g, hồng hoa 9g, sinh khương (gừng tươi) 9g, hành già 3 củ thái nhỏ, xạ hương 0,8g, táo tàu 7 quả, sung úy tử (ích mẫu) 9g, tam thất 6g. Sắc uống ngày một thang.

Cách sắc uống: Rượu 250ml, đem sắc thuốc trước, chắt ra bát, để bã lại hòa xạ hương vào trong rượu cho vào sắc lần nữa, uống trước khi đi ngủ, xạ hương có thể nấu 3 lần để tận dụng.

Các bài thuốc dân gian đơn giản hiệu nghiệm

Bài 1: Đương quy 6g, bạch thược 6g, xuyên khung 6g, địa hoàng khô 6g, kinh giới 6g, bộ phận phong 6g, mạn kinh tử 6g, khao bản (cọng rau khao) 6g, sài hồ 6g, tất cả sắc lấy nước uống, điều trị chứng đau đầu mỗi lúc hành kinh do huyết hư, mất dinh dưỡng.

Bài 2: Hạ khô thảo 30g, thảo quyết minh 30g, sắc lấy nước uống, điều trị chứng đau đầu mỗi lúc hành kinh do can dương lên quá cao.

Bài 3: Xuyên khung 6g, xích thược 6g, ô dược 6g, sung úy tử 6g, tế tân 3g, sắc lấy nước uống, điều trị chứng đau đầu mỗi lúc hành kinh do huyết ứ trở lại.

BS. Thu Hương